امکان ارث بردن نوه از پدربزرگ و قائم مقامی در ارث

_{^{پاسخ – آیا نوه به قائم مقامی از والد خود از پدربزرگ ارث خواهد برد؟}}

• قائم مقامی فرزندان از نسلی که اگر زنده می بود در زمره وارثان می آمد مبتنی بر فرض وجود آن نسل واسطه است.
• حکمت فرض وجود برای وارثانی که مجال رسیدن به میراث خود را نیافته اند رعایت عدالت است تا بازماندگان آنان از نصیب پدر استفاده کنند و تقسیم ارث به گونه ای انجام می شود که گویی آن نسل به هنگام مرگ مورث زنده بوده است مگر اینکه فرزندان در طبقه دیگری قرار گیرند.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است. 

_{^{شروط قائم مقامی در ارث برای نسل دورتر (با واسطه)}} 

1- از صنف نسلی که بی واسطه به متوفی میرسد کسی زنده نباشد؛ وگر نه به عنوان خویش نزدیکتر حاجب خویشان دورتر است (مواد ۸۸۹ و ۸۹۰ قانون مدنی) پس اگر فرزندی زنده باشد نواده ها به قائم مقامی پدر خود سهم تقدیری یا مفروض او را ارث نمی برد. قید نبودن فرزند بی واسطه را ماده ۸۸۹ قانون مدنی بیان کرده است. مفهوم مخالف ماده این است که اگر برای میت اولادی باشد ، اولادِ اولاد او قائم مقام پدر یا مادر خود نمی شود. 
2- قائم مقام باید نزدیکترین نسل به نسل بی واسطه (پدر) باشد تا اقرب به میت نیز محسوب شود در نتیجه اگر فرزندی از پدر موجود باشد نواده او قائم مقام پدر نخواهد شد به همین قیاس فرزند برادر و خواهر ، نواده آن را از ارث محروم می کند و جد و جده اجداد بالاتر و فرزند اعمام، نوه آنان را. ماده ۸۹۰ قانون مدنی درباره طبقه دوم و سوم شرایط قائم مقامی را چنین خلاصه کرده است.
3- قائم مقام ممنوع از ارث نباشد؛ قائم مقام به عنوان وارث ترکه را تملک می کند و باید شخص او نیز قابلیت لازم را داشته باشد؛ درست است که او از حساب پدر ارث می برد ولی به نام خود تملک می کند بنابراین فرزند نامشروع پسر متوفی قائم مقام او در وراثت نمی شود زیرا وصف نواده که لازمه وارثت است ندارد؛ همچنین کسی که پدر خود را کشته است در ارث قائم مقام او نمی شود، یا اگر نواده ای پدربزرگ خود را کشته باشد به قائم مقامی پدر خود از او ارث نمی برد. 
4- نسل واسطه و مستقیم نیز باید در شمار وارثان باشد و ممنوع از ارث نباشد زیرا خود در شمار وارثان نمی آید تا قائم مقام سهم او را ببرد. 
5- نسل واسطه (پدر) باید پیش از مورث مرده باشد؛ اگر نسل واسطه در زمان مرگ مورث زنده باشد سهم خود را از میراث او تملک می کند واگر او نیز بمیرد ترکه اش به نواده ها می رسد منتها در این فرض وراثت از پدربزرگ به صورت قائم مقامی نخواهد بود. 

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص ارث بردن نوه از پدربزرگ و قائم مقامی در ارث}}

♦  در اثر قائم مقامی فرزندان نسل واسطه در همان موقع و درجه پدر خود قرار میگیرند و حقوق او را به میراث می برند چون همانطور که گفته شد پدر قائم مقام در زمان مرگ مورث زنده است. 
♦  در فرض سوال هم فرزندان پسر متوفی در صورتیکه شرایط پنجگانه فوق وجود داشته باشد می توانند قائم مقام پدر خود بشود و از پدربزرگ خود ارث ببرد. تفاوتی هم بین دختر یا پسر وارث ندارد بلکه نسل واسطه در قائم مقامی ملاک است مثلا اگر پدر فوت کند و قرابت بر باشد همان سهام به فرزاندان منتقل می شود. این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

^{_{مستندات قانونی - قائم مقامی در ارث}}

ماده ۸۸۹ قانون مدنی
در بین وراثت طبقه اولی اگر برای میت اولادی نباشد اولاد اولاد او هر قدر که پائین بروند قائم مقام پدر یا مادر خود بوده و با هر یک از ‌ابوین متوفی که زنده باشد ارث میبرند ولی در بین اولاد اقرب به میت ابعد را از ارث محروم مینماید.

ماده ۸۹۰ قانون مدنی
در بین وراث طبقه دوم اگر برای متوفی برادر یا خواهر نباشد اولاد اخوه هر قدر که پائین بروند قائم مقام پدر یا مادر خود بوده با هر یک ‌از اجداد متوفی که زنده باشد ارث میبرند لیکن در بین اجداد یا اولاد اخوه اقرب به متوفی ابعد را از ارث محروم میکند.
‌مفاد این ماده در مورد وارث طبقه سوم نیز مجری میباشد.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما