مفهوم اعتبار امر مختومه یا محکوم بها

_{^{پاسخ – آیا کسی که رای به ضرر او صادر شده می تواند دوباره از همان شخص شکایت کند ؟}}

• منظور از اعتبار امر مختومه یا محکوم بها این است که اگر دعوایی بین دو شخص توسط یک شعبه دادگاه مورد رسیدگی قرار گرفته و در مورد آن حکم هم صادر شده باشد، آن دعوا دوباره قابل طرح نیست به شرط اینکه موضوع همان باشد، اصحاب دعوا همان باشند و نیز تصمیم دادگاه حکم باشد و نه قرار.
• منظور از حکم نوعی رای دادگاه است که قاضی برای صدور آن لزوماً باید وارد ماهیت و بررسی ادله شود و نیز قاطع دعوا باید در مقابل قرار که قاضی به دلیل وجود یک ایراد شکلی اقدام به صدور آن می نماید و ضرورتا ً قاطع دعوا نیست.نتیجه اینکه رای دادگاه عبارت است حکم یا قرار .
• گاهی به غلط دیده شده که بعضی ابراز می نمایند که در صورت کسب دلایل جدید ولو با وجود وحدت در اصحاب دعوا و موضوع و با وجود صدور حکم به جای قرار می توان دوباره طرح دعوا نمود و مورد مشمول قاعده اعتبار امر مختومه نمی شود در حالیکه این برداشت غلط است و در امور حقوقی کشف دلایل جدید راهی است برای اعاده دادرسی مگر اینکه با ابتکار خواهان خواسته تغییر پیدا کند مثلا از دستور فروش به تقسیم ارث یا از خلع ید به رفع تصرف عدوانی و ..... .
• بند 6 ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی به خوانده حق داده است که در صورت وجود ایراد امر مختومه ضمن ابراز آن به دادگاه به این موضوع ایراد گرفته و از امتیاز مندرج در ماده 89 (صدور قرار رد دعوا) بهره ببرد.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

_{^{پاسخ به سوال مخاطب در خصوص اعتبار امر مختومه یا محکوم بها}}

در موضوع مطرح شده توسط شما ظاهراً قاضی تعمداً برای اینکه شما نتوانید دوباره طرح دعوا کنید و دعوای مجدد مشمول قاعده اعتبار امر مختومه شود اقدام به صدور حکم نموده در حالیکه اگر خواهان در جلسه رسیدگی حاضر نشود و دلیلی برای بررسی به دادگاه ارائه و تقدیم ننماید قاضی چطور می توانسته وارد ماهیت و بررسی ادله بشود و اقدام به صدور حکم بنماید در نتیجه این اقدام قاضی درست به نظر نمی رسد و در دادگاه تجدیدنظر این رای قاعدتاً باید نقص شده و حکم به قرار تبدیل می گردد.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

^{_{مستندات قانونی - ایراد امر مختومه -محکوم بها}}

ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی

در موارد زیر خوانده می‌تواند ضمن پاسخ نسبت به ماهیت دعوا ایراد کند:
1 - دادگاه صلاحیت نداشته باشد.
2 - دعوا بین همان اشخاص در همان دادگاه یا دادگاه هم عرض دیگری قبلا" اقامه شده و تحت رسیدگی باشد و یا اگر همان دعوا نیست دعوایی‌باشد که با ادعای خواهان ارتباط کامل دارد.
3 - خواهان به جهتی ازجهات قانونی از قبیل صغر، عدم رشد، جنون یا ممنوعیت از تصرف دراموال در نتیجه حکم ورشکستگی، اهلیت قانونی‌برای اقامه دعوا نداشته باشد.
4 - ادعا متوجه شخص خوانده نباشد.
5 - کسی که به عنوان نمایندگی اقامه دعوا کرده از قبیل وکالت یا ولایت یا قیمومت و سمت او محرز نباشد.
6 - دعوای طرح شده سابقا" بین همان اشخاص یا اشخاصی که اصحاب دعوا قائم مقام آنان هستند، رسیدگی شده نسبت به آن حکم قطعی صادر‌شده باشد.
7 - دعوا بر فرض ثبوت، اثر قانونی نداشته باشد از قبیل وقف و هبه‌بدون قبض.
8 - مورد دعوا مشروع نباشد.
9 - دعوا جزمی نبوده بلکه ظنی یا احتمالی باشد.
10 - خواهان در دعوای مطروحه ذی‌نفع نباشد.
11 - دعوا خارج از موعد قانونی اقامه شده باشد.
ماده 87 قانون آیین دادرسی مدنی

ایرادات و اعتراضات باید تا پایان اولین جلسه دادرسی به‌عمل آید مگر این‌که سبب ایراد متعاقبا" حادث شود.
ماده 88 قانون آیین دادرسی مدنی

دادگاه قبل از ورود در ماهیت دعوا، نسبت به ایرادات و اعتراضات وارده اتخاذ تصمیم می‌نماید. درصورت مردود شناختن ایراد، وارد‌ماهیت دعوا شده رسیدگی خواهد نمود.
ماده 89 قانون آیین دادرسی مدنی

درمورد بند (1) ماده (84) هرگاه دادگاه، خود را صالح نداند مبادرت به صدور قرار عدم صلاحیت می‌نماید و طبق ماده (27) عمل‌می‌کند و در مورد بند (2) ماده (84) هرگاه دعوا در دادگاه دیگری تحت رسیدگی باشد، از رسیدگی به دعوا خودداری کرده پرونده را به دادگاهی که دعوا‌در آن مطرح است می‌فرستد و در سایر موارد یادشده در ماده (84) قرار رد دعوا صادر می‌نماید.
ماده  299 قانون آیین دادرسی مدنی

 چنانچه رأی دادگاه راجع به ماهیت دعوا و قاطع آن به‌ طور جزیی یا کلی باشد، حکم، و در غیر این صورت قرار نامیده می‌شود.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

پاسخ داده شده توسط وکیل مسعود محمدی