اثبات محکومیت به دیه با شاهد و قسم شاکی

_{^{پاسخ – آیا ممکن است با شهادت و قسم شاکی ، متهم محکوم به دیات متعدد شود ؟}}

• ادله اثبات مربوط به دیه علاوه بر قسامه مانند ادله مربوط به اثبات دیون و ضمان مالی است. ماده 1285 قانون مدنی دلایل اثبات دعوا را برشمرده است. 
• در بحث تداخل و تعدد دیات که فصل جدیدی در قانون مجازات اسلامی تلقی می شود اصل بر تعدد دیات و عدم تداخل آنها است مگر در مواردی که قانون خلاف آن را ثابت کرده باشد. (ماده 538 قانون مجازات اسلامی) 
• همچنین اگر در اثر ضربه واحد یا رفتار دیگر آسیب های متعددی در بدن به وجود آید و در فرضی که ضربه واحد باشد و آسیب های متعددی رخ بدهد هر آسیب دیه جداگانه دارد. البته این امر نیازمند آن است که برای دادگاه محرز شود که علت وجود آسیب های متعدد از همان ضربه بوده است و تداخل دیات رخ داده باشد. 
• البته نکته حائز اهمیت در این است که جنایت در صورتی موجب قصاص یا دیه خواهد بود که مستند به رفتار مرتکب باشد  و ملاک فعلی قانونگذار نیز همین خواهد بود 
• یعنی بین رفتار مجرمانه و نتیجه مجرمانه باید رابطه سببیت باشد تا مسئولیت کیفری اثبات شود. پس اگر به موجب ماده 500 قانون مجازات اسلامی اگر جنایت مستند به رفتار کسی نباشد ضمان منتفی است. 
• دادرسی در امور کیفری یکی از راه های فوق العاده اده شکایات از احکام صادره از دادگاه ها است درخواست اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور ارائه می گردد و اگر دیوان درخواست را درست تشخیص داد پرونده را برای صدور رای به دادگاه هم عرض دادگاه صادر کننده حکم قطعی ارسال می کند تا رای مقتضی را صادر نماید 
• اعاده دادرسی در امور کیفری یکی از راه های فوق العاده شکایات از احکام صادره از دادگاه ها است ، که براساس قانون آیین دادرسی کیفری اشخاص دارای حق درخواست اعاده دادرسی عبارتند از : 
• محکوم علیه ، وکیل یا نماینده قانونی محکوم علیه ، همسر و وراث قانونی و وصی محکوم علیه در صورت فوت یا غیبت او ، دادستان کل کشور و دادستان مجری حکم که در ماده 475 این قانون بیان شده است . 
• مهلتی برای اعاده دادرسی در امور کیفری در قانون آیین دادرسی کیفری وجود ندارد و قانونگذار اینطور در نظر گرفته است که هر زمان موردی از موارد اعاده دادرسی به وجود آمد بتوان درخواست را مطرح کرد 
• مواردی که میتوان با استناد به آنها اعاده دادرسی کرد در ماده 474 قانون مجازات اسلامی احصا شده است؛ باید توجه داشت که اعاده دادرسی صرفا به احکام قطعی صادره قابل انجام است. بنابراین درخواست اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور ارائه می گردد  و اگر دیوان درخواست را درست تشخیص داد پرونده را برای صدور رای به دادگاه هم عرض دادگاه صادر کننده حکم قطعی ارسال می کند تا رای مقتضی را صادر نماید . منظور از دادگاه هم عرض یعنی دادگاهی که صلاحیت یکسان دارند و آن دادگاه بالاتر و پایین تر از دادگاه صادر کننده رای نیست . 

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص اثبات محکومیت دیه با شهادت و قسم}}

ماده 459 قانون مجازات اسلامی به نحوی تنظیم شده است که در صورتی که دادگاه نتواند از طریق آزمایش یا اختبار موجب علم حرف خود را اثبات کنند به ترتیب اثبات از طریق لوث و قسامه اثبات خواهد شد و ادعای مجنی علیه پذیرفته خواهد شد. 
در مورد نحوه اعاده دادرسی هم باید گفت که ابتدا باید رای دادگاه در مرحله بدوی یا تجدید نظر قطعی شود و پس از آن می توان طرح شکایت اعاده دادرسی (عام) را انجام داد. 
طبق بند ج ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری اگر ثابت شود که رابطه سببیت بین ضربه سیلی با نقص اعضای دیگر وجود نداشته است اعاده دادرسی پذیرفته خواهد شد .نتیجه پذیرش اعاده دادرسی ارسال پرونده به شعبه هم عرض صادرکننده رای جهت رسیدگی مجدد است.

_{^{مستندات قانونی - اثبات محکومیت دیه با شهادت و قسامه}}

ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری
درخواست اعاده دادرسی در مورد احکام محکومیت قطعی دادگاهها اعم از آنکه حکم مذکور به اجراء گذاشته شده یا نشده باشد در موارد زیر پذیرفته می‌شود:
الف- کسی به اتهام قتل شخصی محکوم شود و سپس زنده بودن وی محرز گردد.
ب- چند نفر به اتهام ارتکاب جرمی محکوم شوند و ارتکاب آن جرم به گونه‏ ای باشد که نتوان بیش از یک مرتکب برای آن قائل شد.
پ - شخصی به علت انتساب جرمی محکوم شود و فرد دیگری نیز به موجب حکمی از مرجع قضائی به علت انتساب همان جرم محکوم شده باشد، به طوری که از تعارض و تضاد مفاد دو حکم، بی گناهی یکی از آنان احراز گردد.
ت- درباره شخصی به اتهام واحد، احکام متفاوتی صادر شود.
ث- در دادگاه صالح ثابت شود که اسناد جعلی یا شهادت خلاف واقع گواهان، مبنای حکم بوده است.
ج - پس از صدور حکم قطعی، واقعه جدیدی حادث و یا ظاهر یا ادله جدیدی ارائه شود که موجب اثبات بی گناهی محکوم علیه یا عدم تقصیر وی باشد.
چ- عمل ارتکابی جرم نباشد و یا مجازات مورد حکم بیش از مجازات مقرر قانونی باشد
ماده ۴۷۵ قانون آیین دادرسی کیفری
اشخاص زیر حق درخواست اعاده دادرسی دارند:
الف- محکوم علیه یا وکیل یا نماینده قانونی او و در صورت فوت یا غیبت محکوم علیه، همسر و وراث قانونی و وصی او
ب- دادستان کل کشور
پ- دادستان مجری حکم
ماده ۵۳۸ قانون مجازات اسلامی
در تعدد جنایات، اصل بر تعدد دیات و عدم تداخل آنها است مگر مواردی که در این قانون خلاف آن مقرر شده است

ماده ۴۹۲ قانون مجازات اسلامی
جنایت در صورتی موجب قصاص یا دیه است که نتیجه حاصله مستند به رفتار مرتکب باشد اعم از آن که به نحو مباشرت یا به تسبیب یا به اجتماع آنها انجام شود.

ماده ۴۵۹ قانون مجازات اسلامی
هرگاه در اثر جنایت واقع شده مجنیٌ علیه یا ولی او مدعی زوال یا نقصان منفعت عضو شود درصورت لوث و عدم دسترسی به کارشناس مورد وثوق و عدم امکان آزمایش و اختبار موجب علم، ادعای مجنیٌ علیه یا ولی او با قسامه به ترتیبی که ذکر شد، اثبات می‌شود.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما